تمرین نخست- ترسیم جدول تنالیته
بسم الله الرحمن الرحیم.
توکل می کنیم به خدای توانا و حکیم و استارت کار را می زنیم.
درس اول:
برای شروع از ترسیم جدول 12 خانه ای تنالیته شروع می کنیم.
تُن چیه؟
تن به معنای خاکستری و جدول تنالیته هم جدولیست که انواع خاکستریها از خیلی ملایم تا خیلی غلیظ و تند در آن ترسیم می شوند.آدمهای معمولی معمولا می تواند حداکثر چهار پرده( زین پس به هر یک از درجات خاکستری ، یک پرده هم می گوییم) از خاکستریها را از هم تفکیک کنند اما یک طراح باید بتواند این دوازده پرده را از همدیگر براحتی- اگر به راحتی هم نه ، به سختی حداقل- تفکیک کند.
چند شیوه برای ترسیم این جدول وجود دارد.یک روش اینست که از خاکستریهای ملایم شروع کنیم و به ترتیب با فشار بیشتر مداد خانه های بعدی را بصورت جداگانه سایه بزنیم تا خانه آخر( همین که در شکل قبلی می بینید) این روش معمولا خالی از اشکال نیست؟ چرا؟(پاسخ بدین حتما)
روش دوم که صحیح تر است و ما اجرا می کنیم اینست:
1- یک جدول با 10 تا 12 خانه حدودا 2در 2 سانتیمتر ترسیم می کنیم و خانه اول را سفید نگه می داریم.بقیه خانه ها را بصورت یکدست یک سایه و خاکستری خیلی ملایم می زنیم.در حد همان خاکستری که برای خانه اول مورد نیاز است.
2- با محو کن خیلی ملایم و در جهت عمود بر حرکت قبلی مداد سایه ها را یکدست می کنیم.درباره کار محوکن صحبت می کنیم.
3- کار خانه ی دوم تمام است(اولی را سفید نگه داشته بودیم) . از ابتدای خانه سوم یک لایه ی دیگر کل جدول را تیره می کنیم با همان فشاری که سری قبل خانه ها را سایه زدیم نه بیشتر! و باز کل کار را – یعنی 9 خانه باقیمانده را- با محوکن یکدست می کنیم و به همین ترتیب تا خانه ی آخر.
فقط اشتباه برداشت نکنید من تو جدول دومی و سومی و چهارمی ؛ فقط دو سه تا خونه را سایه زدم نه همه رو.شما در هر مرحله همه را تا آخر سایه می زنید.من فقط خواستم نمونه نشون بدم.
کار محوکن چیست؟
محوکن وسیله بسیار ساده ایست که از چند لایه کاغذ به هم فشرده درست شده است.وقتی با مداد جایی را سایه می زنیم از نگاه ما گرافیت یا همان کربن یا اثر مداد روی کل سطح پخش شده است اما اگر مثلا با میروسکوپ به آن سطح نگاه کنیم می بینیم که بین هر دو خط موازی فاصله ای خالی و سفید افتاده است که خطای چشم آنرا خیلی نمی بیند ولی همان سفیدی ها باعث می شود سطح یکدست سیاه نباشد.کار محو کن اینست که مقداری از سیاهی ها و گرافیت ها را از قسمتهای سیاه شده به داخل قسمتهای سفید منتقل کند و به این ترتیب سطح کاملا یکدست سایه زده شود.
الان احتمالا متوجه شده باشید که چرا باید در جهت عمود بر حرکت مداد ، محوکن را حرکت بدهیم؟ (پاسخ بدین)
نکته 1: اثر محوکن روی قسمتهای ملایم بیشتر دیده می شود تا روی قسمتهای تیره تر .چرا؟
نکته2: وقتی روی قسمتهای تیره تر مشغول سایه زنی هستین چون اثر مداد را با فشار ملایم مشاهده نمی کنید تحریک نشوید محکم تر فشار بدهید.این کار را خراب می کند و جاهایی بیشتر از حد معمول آن خانه تیره می شوند.این اشتباه رایج کارهای اول است.دقت کنید.
نکته 3: جهت سایه زدن هر بار متفاوت با بار قبلی باشد نتیجه بهتر خواهد بود.یکبار عمودی ، یکبار افقی و اغلب 45 درجه که راحتتر است و عمومی ترین شکل سایه زنیست.لازم هم نیست در هر حرکت مداد کل خانه ها سیاه شوند دو خونه دو خونه به نظرم راحتتر باشد.
نکته 4:کلا می توانید از یک مداد استفاده کنید.HB یا B6 ولی می شود تا کار سایه زنی چند خانه ابتدایی با HB و چندتای آخری را با B6 انجام داد.درباره اثر هرمداد به تفصیل صحبت خواهیم کرد.عجالتابدانید اثر مداد HB بسیار ملایم تر و کمرنگ تر از مداد B6 است.
نکته 5: دو شیوه اصلی و مرسوم برای دست گرفتن مداد وجود دارد.تصویر اول مشهور است به شیوه نوشتن - Writing method- که اکثر از همین شیوه برای نوشتن استفاده می کنیم و در آغاز طراحی نیز استفاده ی عمده ای دارد.برای کار روی جزئیات دقیق ( مثلا ترسیم ریزه کاریهای چشم) باید از این شیوه دست گرفتن استفاده کرد.
روش دوم که تصویر دومیست مشهور است به شیوه زیرِدست- Underhand method.اگر دقت کنید طراحان حرفه ای معمولا هنگام سایه زدن سطوح وسیع و درآوردن طرح کلی اشکال مداد را اینگونه در دست میگیرند.البته در آغاز کار برای شما استفاده از این شیوه سخت است ولی کم کم عادی می شود.عجالتا برای این تمرین از همان شیوه همیشگی استفاده نمایید.
نکته 6: تخته شاسی را هم کاملا راست و مستقیم و عمودی در دست بگیرید و آنرا نچرخانید.
الان بهتر می توانید متوجه شوید که برتری اینگونه سایه زدن نسبت به روش قبلی(هر خانه را جداگانه سایه زدن) چیست.بگویید لطفا؟در این روش احتمال چه اشتباهی بسیار کم می شودیا حتی صفر می شود؟
تمرین:
به چند تصویر طراحی شده با مداد- مثل تصاویر زیر- نگاه
کنید و بصورت تقریبی بگویید که هر قسمت منطبق و متناظر است با کدام شماره از جدول
خاکستری شما؟و آیا سایه های هر قسمت یکباره کشیده شده اند؟میخواهم با توجه به جدول 12 خانه ای که خودتان ترسیم کرده اید که از صفر - خاکستری صفر) تا سیاه کامل(خاکستری100) است با فلش هایی قسمت های خاکستری روی شکل را مشخص کنید و کنارش بنویسید مطابق است با کدام شماره از جدول شما? مثلا ابتدای ابروی سمت راست ( نزدیک چشم) خاکستری3 ، وسط ابروها خاکستری 5 و انتهای ابروها دوباره 3 و بهمین ترتیب.متوجه شدین؟حالا همه ی تصاویر را هم نه.حداقل دوتاشو انجام بدین.اینو نمیخواد برام بفرستین فقط بگین که انجامش دادین.
هرچه در یک شکل تعداد بیشتری از انواع خاکستری را استفاده کنیم شکل زنده تر و شبیه تر خواهد بود به مدل واقعی تا اینکه یکی دوتا سایه کلی بزنیم بره پی کارش.
سوال؟
آیا هنگام سایه زدن اشکال مختلف( طبیعت بی جان ، چهره و ...) از همین الگوی سایه زنی (از کم رنگ به پررنگ و بصورت لایه های روی هم و پرده به پرده) بهره می بریم یا نه ، مثلا اگر قسمتی از چهره تیرگیش به اندازه مثلا خانه شماره 8 جدول بود مستقیما همان مقدار سیاهی را یکباره اعمال می کنیم؟
سوال؟
استفاده عملی از تنوع تنالیته ها در چه مواردیست؟ راهنمایی(مثلا برای نشون دادن فاصله که یک جسم جلوتره و یکی عقبتر.در صفحه دوبعدی که امکان دیگه ای نداریم).بقیه شو شما بگین
سوال آخر:
آیا می توان از خود محوکن بعنوان وسیله ای برای سایه زنی یک پرده خاکستری استفاده کرد؟یعنی آیا خود محوکن را همینجوری روی یک سایه بمالیم آن سایه یک پرده سیاهتر می شود؟
یک اصل کلی طراحی:
همیشه از کم رنگ به سمت پررنگ طراحی می کنیم.
یک تحقیق کوچولو اختیاری:
به نظرتون چرا بعضی آموزشگاهها استفاده از محوکن را برای هنرجوها مفید نمی دانند و بعضیهای دیگر خیلی هم مفید؟ هر دو گروه هم جالبه بدونید به یکدیگر انگ بیسوادی می زنند.
بعد از اینکه حداقل 5 جدول تنالیته کشیدین و رضایتتان جلب شد و امکان تفکیک بود می رویم سراغ تمرین بعدی که ترسیم سایه های احجام اصلیست.مکعب و کره و مخروط و استوانه.
تمرینات را و پاسخ سوالات را تا آخر هفته میخوام.برا پاسخ سوالات نیازی به سرچ و اینها نیست.برداشت خودتون میخوام بدونم اگر که صد در صد هم اشتباه باشه.
اگر قالب بهتری را - از قالبهای همین سرویس وبلاگی بیان- سراغ دارین که به کار ما بیاید بگین لطفا
این هم یه نمونه تر و تمیز از تمرینی که ما می خوایم ولی از محوکن استفاده نشده.کلمه کلیدی این تمرین هم value scales است اگر خواستین نمونه های بیشتری را ببینید در اینترنت که خیلی توصیه نمی شود در این مرحله.چون تنوع زیاده دچار سردرگمی می شوید.
خارج از متن:
شیوه ی ترسیم جدول تنالیته بسیار شبیه است به شیوه کار و تکنیک استفاده شده توسط شیطان است.شیطان هیچوقت نمی آید یکباره انسان را به انجام گناهی بدون زمینه های قبلی وادار کند.همینی که ما بخواهیم یک قسمت را مستقیما خاکستری شماره 8 بزنیم.خداوند از این کار و شیوه شیطان به خطوات یاد کرده است.یعنی وسوسه هایی که مرحله به مرحله و تدریجی شکل می گیرند و پرده به پرده قلب آدمی را سیاه می کند.توجیهات انسان در برابر نفس لوامه نیز هم همان کار محوکن را انجام می دهد که اگر اندک امیدی به نقاط سفیدی که هنوز دست شیطان به آن نرسیده مانده باشد این توجیه و بی خیالی انسان همانها را هم تیره می کند و تمام.تا قبل از زدن آخرین پرده سیاهی روی قلبمان به خود بیاییم بهتر است.
